Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đưa ra nhận định thế kỷ 21 ngày nay là thế kỷ với những căn bệnh nội tiết và chuyển hóa. Trong đó bệnh đái tháo đường là căn bệnh tạo nên một đại dịch và là một “thách thức lớn” đối với các y bác sĩ nói riêng và nhân loại nói chung. Chủ yếu là loại bệnh đái tháo đường type 2, có tỷ số chiếm từ 85% đến 95% trong tổng số bệnh nhân bị bệnh đái tháo đường. Về cách kiểm soát bệnh, bệnh nhân phải biết cách sử dụng và nên kết hợp với nhiều loại thuốc điều trị để tăng hiệu quả trị bệnh.
Table of Contents
Nhận biết sự nguy hiểm của bệnh đái tháo đường
Bệnh đái tháo đường đã và đang là một vấn nạn của xã hội bởi những hệ lụy của nó. Bệnh rất nguy hiểm, đe dọa đến tình trạng sức khỏe, tính mạng mọi người; bởi gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Vì vậy, rất cần thiết phải chẩn đoán sớm bệnh. Tầm soát toàn diện các biến chứng và điều trị tích cực bệnh đái tháo đường. Ngay từ khi phát hiện bệnh để đem lại hiệu quả cao; mang lại cuộc sống chất lượng cho người bệnh.
Nền tảng của điều trị đái tháo đường là sự kết hợp giữa các yếu tố: chế độ sinh hoạt hàng ngày (bao gồm chế độ ăn, hoạt động thể lực) và sử dụng thuốc của người bệnh. Trong đó người bệnh đóng vai trò là vị trí trung tâm của điều trị. Cần được trang bị đầy đủ kiến thức; kỹ năng và có thái độ đúng đắn về bệnh. Một trong số đó là về việc sử dụng đúng và an toàn các thuốc viên hạ đường huyết.
Triệu chứng của bệnh tiểu đường type 2
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh tiểu đường type 2 thường phát triển chậm. Trên thực tế, bạn có thể mắc bệnh tiểu đường type 2 trong nhiều năm mà không hay biết điều đó như:
- Cơn khát tăng dần
- Đi tiểu thường xuyên
- Cơn đói tăng lên
- Giảm cân ngoài ý muốn
- Mệt mỏi
- Nhìn mờ
- Vết loét chậm lành
- Nhiễm trùng thường xuyên
- Vùng da sẫm màu, thường ở nách và cổ.
Dùng thuốc điều trị để kiểm soát tốt đường máu
Kiểm soát tốt đường máu và giảm tối thiểu các biến chứng của bệnh là rất quan trọng. Khi kiểm soát glucose máu bằng điều chỉnh chế độ ăn, luyện tập không thành công thì việc dùng thuốc là chỉ định bắt buộc. Hiện nay thuốc điều trị đái tháo đường rất đa dạng và nhiều bởi sự phát triển không ngừng của y học.
Các loại thuốc viên điều trị đái tháo đường thường dùng tại Việt Nam lần lượt là: Metformin, thuốc ức chế kênh đồng vận chuyển natri-glucose (SGLT2i), Sulfonylurea (Diamicron), Glinides, Pioglitazon, ức chế enzym alpha glucosidase, ức chế enzym DPP- 4, đồng vận thụ thể GLP-1,…
Lựa chọn thuốc để điều trị cần đảm bảo các yếu tố sau
- Hiệu quả giảm glucose máu.
- Nguy cơ hạ glucose huyết
- Thay đổi cân nặng
- Các tác dụng phụ của thuốc
- Hiệu quả phòng chống biến chứng
- Giá thành của thuốc.
Những điều cần chú ý khi điều trị và theo dõi sử dụng thuốc
- Nên chuyển bước điều trị mỗi tháng theo bậc thang điều trị nếu không đạt được mục tiêu HbA1c. Cần theo dõi đường huyết đói, đường huyết sau ăn 2 giờ để điều chỉnh liều thuốc.
- Có thể kết hợp thay đổi lối sống và metformin ngay từ đầu. Thay đổi lối sống đơn thuần chỉ thực hiện ở những người mới chẩn đoán; chưa có biến chứng mạn và mức đường huyết gần bình thường.
- Khi phối hợp thuốc chỉ phối hợp 2, 3, hoặc 4 loại thuốc và các loại thuốc có cơ chế tác dụng khác nhau.
- Trường hợp người bệnh không dung nạp metformin, có thể dùng sulfonylurea trong chọn lựa khởi đầu.
- Chú ý cần thận trọng tránh nguy cơ hạ glucose huyết khi khởi đầu điều trị bằng thuốc viên hạ đường huyết, đặc biệt khi glucose huyết ban đầu không cao và người bệnh lớn tuổi.
- Cần tuyệt đối tuân thủ và thường xuyên tham khảo ý kiến của thầy thuốc trong quá trình sử dụng thuốc.
Kết luận
Do bản chất đa dạng của cơ chế bệnh sinh đái tháo đường type 2, các chuyên gia khuyến cáo việc phối hợp thuốc trong điều trị sẽ mang lại hiệu quả giảm glucose huyết tốt hơn, đồng thời giảm tác dụng phụ khi tăng liều một loại thuốc đến tối đa. Nguyên tắc phối hợp là không phối hợp 2 loại thuốc trong cùng 1 nhóm, thí dụ không phối hợp gliclazide với glimepiride.
Ngoài ra viên thuốc phối hợp 2 nhóm thuốc sẽ giúp cho số viên thuốc cần sử dụng ít hơn, làm tăng tính tuân thủ dùng thuốc của người bệnh. Bất lợi của viên thuốc phối hợp là không thể chỉnh liều 1 loại thuốc.
Sử dụng thuốc an toàn và hợp lý là một yếu tố rất quan trọng, quyết định chất lượng điều trị người bệnh đái tháo đường. Người bệnh đái tháo đường cần được bác sĩ tư vấn đầy đủ để có thể thực hành đúng, an toàn việc sử dụng các thuốc viên trong điều trị đái tháo đường.
Xem thêm những bài viết cùng chuyên mục tại: Sức khỏe
