Google tuyên bố đã chế tạo máy tính lượng tử đầu tiên có thể thực hiện các phép tính vượt quá khả năng của các siêu máy tính mạnh nhất hiện nay. Một thời điểm mang tính bước ngoặt đã được các nhà nghiên cứu mong đợi. Một bài báo của các nhà nghiên cứu của Google đăng ngắn gọn trên trang web Nasa trước khi bị xóa được FT nhìn thấy, tuyên bố rằng bộ xử lý của họ có thể thực hiện một phép tính trong 3 phút 20 giây. Điều này sẽ vượt qua siêu máy tính tiên tiến nhất hiện nay được gọi là Summit; ước tính khoảng 10.000 năm mới giải xong.
Table of Contents
Google đã đạt được Ưu thế lượng tử
So với máy tính truyền thống, máy tính lượng tử của Google có thể rút ngắn thời gian giải một bài toán từ 10.000 năm xuống còn 200 giây.
Trên tạp chí khoa học Nature, Google cho biết đã đạt được Ưu thế lượng tử; hay còn gọi là Lượng tử tối cao (Quantum Supremacy). Cột mốc đánh dấu khả năng máy tính lượng tử có thể giải các bài toán với tốc độ siêu nhanh. Điều mà máy tính thông thường không thể làm được. Thiết bị là kết quả hợp tác giữa Google và các nhà vật lý tại Đại học UC Santa Barbara, Trung tâm nghiên cứu NASA Ames và Phòng thí nghiệm quốc gia Oak Ridge.
Các nhà nghiên cứu của Google gọi đó là “một cột mốc quan trọng đối với điện toán lượng tử quy mô đầy đủ”. Họ cũng dự đoán rằng sức mạnh của máy lượng tử sẽ mở rộng với “tốc độ hàm mũ kép”; so với tốc độ cấp số nhân của Định luật Moore; vốn đã thúc đẩy những tiến bộ của chip silicon trong kỷ nguyên máy tính đầu tiên.
Theo CNN, sự khác biệt chính giữa môi trường điện toán thông thường và môi trường lượng tử là khả năng xử lý dữ liệu; vốn tồn tại dưới dạng bit 1 hoặc 0. Nếu máy tính kỹ thuật số chỉ xử lý tuần tự các bit này; máy tính lượng tử có thể sử dụng bit lượng tử (gọi là qubit) để làm việc đồng thời cả 1 và 0. Trạng thái kép này giúp quá trình xử lý dữ liệu tăng theo cấp số nhân.
Cuộc canh tranh giữa 2 ông lớn trong ngành
Google cho biết, thí nghiệm Lượng tử tối cao mà nhóm thực hiện chạy trên bộ xử lý 54 qubit. Có tên là Sycamore, vượt giới hạn 49 qubit trước đó. “Hệ thống gồm một mạng lưới hai chiều; trong đó mỗi qubit được kết nối với bốn qubit khác. Chúng tôi đã tinh chỉnh thiết kế để loại trừ nhiễu. Vấn đề khiến các thí nghiệm điện toán lượng tử trước đây chưa đạt tốc độ mong muốn”.
Máy tính lượng tử của Google mất khoảng 200 giây (3 phút 20 giây) để thực hiện xong phép toán mà IBM Summit, siêu máy tính mạnh nhất thế giới, ước tính phải mất 10.000 năm mới giải xong. Đây cũng là cơ sở để nhóm nghiên cứu khẳng định kết quả nghiên cứu của mình đã đạt Ưu thế lượng tử.
Một số nhà vật lý từ IBM – nhóm đang điều hành Summit – không tin rằng thiết bị của công ty tìm kiếm có thể tính toán chính xác. Đồng thời cho rằng Google có thể dùng “mánh khóe” để đạt Ưu thế lượng tử. Bên cạnh đó, hãng cũng khẳng định Summit có thể giải bài toán mà nhóm Google đưa ra chỉ 2,5 ngày; thậm chí nhanh hơn nếu có sự chuẩn bị. Đồng thời bác bỏ con số 10.000 năm được Google nêu lên trong báo cáo khoa học.
Nếu được xác minh, cỗ máy của Google sẽ trở thành máy tính mạnh nhất thế giới; với khả năng thực hiện 20.000 petaflop trong bài kiểm tra toán học Linpack. Mỗi petaflop thực hiện một nghìn tỷ phép tính mỗi giây. Cao hơn nhiều so với 148,6 petaflop của Summit.
Xem thêm các bài viết hay về Khoa học máy tính tại đây.